Zaleta i wada ITO
Inventory turnover to podstawowy KPI w zarzadzaniu zapasami. W skrócie odpowiada ona na pytanie ile razy (ze statystycznego punktu widzenia)obracamy naszym zapasem w ciągu roku. Przykładowo jeśli średnio mamy 10 sztuk danego produktu na zapasie a sprzedajemy go w roku 100 sztuk to obracamy nim 10 razy w roku.
Inventory turnover mierzy się zazwyczaj w stosunku do całych zapasów w ujęciu wartościowym. Wzór na obliczenie jest banalnie prosty:
ITO = suma wartości sprzedawanych produktów w okresie / średni poziom zapasów w przedsiębiorstwie w okresie
Najczęściej jest stosowany okres roku.
Największą zaletą ITO jest możliwość oceny czy wartość zapasów, którą posiadamy jest faktycznie problemem czy nie. Ponieważ, jeśli posiadamy 100mln zł zapasów ale obracamy nimi 40 razy w roku to jest to w większości branż, jest to bardzo dobry wynik. Natomiast jeśli posiadamy zapasy za 50tyś zł i ITO wynosi 0.2 (czyli obracamy zapasem raz na pięć lat) to może to stanowić bardzo duży problem.
Główną wadą ITO jest natomiast fakt, że jest to wskaźnik retrospektywny, czyli odnoszący się do przeszłości. I na jego podstawie nie jesteśmy stanie ocenić tego czy zapasy, które obecnie posiadamy są „zdrowe” czy nie. Bo mimo, że w ostatnich miesiącach obrót naszymi zapasami był bardzo dobry, nie oznacza to, że będzie taki w kolejnych okresach. Bo mogliśmy dokonać niefortunnego zakupu materiałów, bo mogło się zmienić otoczenie biznesowe i popyt, bo mogliśmy stracić/zmienić kluczowego klienta.
Dlatego bardzo ważnym uzupełnieniem ITO jest DOH (days on hand) który określa na ile czasu starczy nam zapasu. I to kalkulowany nie w ujęciu klasycznym/finansowym (bo on jeż jest standardowo kalkulowany z danych historycznych oraz w ujęciu wartościowym) a w rozbiciu na poszczególne SKU i w ujęciu ilościowym. Czyli dla każdego SKU powinniśmy mieć obliczone na ile czasu starczy nam obecny stan magazynowy (i to w odniesieniu do planowanego zapotrzebowania). Taki wskaźnik pomoże nam bardzo łatwo wyłapać te numery części dla których mamy zapas na bardzo długo. A jak odniesiemy to jeszcze do wartości tego zapasu będziemy mieli bardzo dobry filtr, którymi SKU powinniśmy się zająć, przy pracach na redukcją zapasów. Bo to te z największą wartością i największym zapasem będą ciągnąć w przyszłości nasze ITO w dół).